MS en stress, een slechte combinatie.

MS en stress vormen een slechte combinatie. Stress is voor niemand goed maar wanneer je MS hebt merk je het negatieve effect van stress des te sneller. Je lichaam heeft al veel te verduren en daarnaast zorgt MS er voor dat het zenuwstelsel veel minder flexibel wordt. Vergelijkbaar met een uitgerekt elastiek. De veerkracht is er een beetje uit.

Wanneer je het negatieve effect van stress eerder voelt, heeft dat als voordeel dat je ook eerder weet wanneer iets niet goed voor je is. Daardoor kun je er eerder iets aan doen. Want zeker wanneer je MS hebt, wil je stress tot een minimum beperken. Stress kan niet alleen zorgen voor intense vermoeidheid. Het kan symptomen van MS ook verergeren. En het kan zelfs een MS aanval, of schub veroorzaken. 

Het liefs zou je stress helemaal uit je leven bannen. Misschien dat, dat lukt als je de rest van je leven in je eentje op de top van een berg door brengt,. Maar waarschijnlijk veroorzaakt het weer, de eenzaamheid en afwezigheid van medische zorg waarschijnlijk voor stres. Stress is nu eenmaal een onderdeel van het leven.

MS en stress….waar word jij gestrest van?

Stress kan door van alles getriggerd worden. Een ongeluk. Een bezoek aan de tandarts of ziekenhuis. De onzekerheid die MS met zich mee brengt. Onbetrouwbare naasten. Relaties die energie vreten of je naar beneden halen. Een scheiding. Verhuizing. Verbouwing. De onzekerheid en stress van Corona. De feestdagen.

Eigenlijk kan iedere verandering of onzekerheid in het leven zorgen voor stress. Teleurstelling, frustratie of verdriet creëren spanning die zich vast zet in het lichaam. Daarnaast is er nog iets dat enorme stress kan veroorzaken: verwachtingen. Dingen die anderen van ons verwachten. Maar vaak zitten we onszelf daarin het meest dwars. We zijn strenger voor onszelf dan onze omgeving voor ons is. We willen graag voldoen aan alle rollen die we hebben in dit leven. En we willen graag dat anderen blij met ons zijn. 

Wanneer je MS hebt en je minder energie hebt, minder tijd in een dag of week dat je, je goed voelt dan voel je de druk van alles waar je aan wilt voldoen des te meer. En lichamelijk loop je 1-0 achter. Zonder dat je daar iets aan kunt doen. Dat kan knap frustrerend zijn (en frustratie = meer stress). 

Het kan je het gevoel geven dat, wat je ook doet, je nooit alles af kunt krijgen. Hoe je ook je best doet, je nooit alle rollen goed kunt vervullen en nooit iedereen tevreden kunt stellen. Het geeft het gevoel dat je altijd achter de feiten aanloopt. Waardoor je in een soort neerwaartse spiraal terecht komt.

Vooral in deze periode, met alle feestdagen zijn de verwachtingen vaak extra hoog gespannen. Gooi daar de beperkingen en onzekerheden van Corona bij en je hebt een stress cocktail waar je u tegen zegt. 

Hoewel lang niet iedereen dat zo ervaart. Voor sommigen zorgt de lockdown juist voormeer ontspanning. Omdat van hogerhand bepaald is dat je niet grote groepen mensen uit mag nodigen, ontslaat je dat van de verantwoordelijkheid. En de bijbehorende verwachting en teleurstelling.

MS zelf kan ook zorgen voor stress.

De onzekerheid van het verloop. De dingen waar je lichamelijk mee te maken hebt. De frustratie, het verdriet. Wanneer je MS hebt, heb je met al deze dingen te maken waar iemand zonder MS waarschijnlijk niet eens bij stil staat. En dat terwijl je lichamelijk veel minder kunt hebben. 

Ik vroeg het Steven, die MS heeft, waar hij stress van krijgt:

“Voor mij, wat de meeste stress veroorzaakt, is MS zelf en het effect dat MS heeft op mijn dagelijks leven. Niet meer kunnen lopen. Niet meer de dingen kunnen doen die ik altijd heb gedaan en die zo vanzelfsprekend waren dat ik er eigenlijk nooit bij stil stond, maar die nu alles behalve vanzelf gaan. Dat zorgt voor enorme stress. En de stress zorgt er weer voor dat dingen nog moeizamer gaan. Een vicieuze cirkel….waarin de stress er voor zorgt dat mijn MS symptomen verergeren….waardoor ik me nog meer gestrest voel…waar ik weer gefrustreerd van raak…waardoor niets meer gaat…..tot ik helemaal vast zit” 

Wat te doen bij stress?

Stress voorkomen is, denk ik, onmogelijk. En ik denk ook niet dat je daar naar moet streven. Dat, op zich, zou al zorgen voor meer stress :-). Wat dan wel? 

Accepteer dat er nu eenmaal dingen zijn in het leven die stress veroorzaken en dat je die niet kunt voorkomen is. Dat geeft adem ruimte. Daarnaast kunt je leren anders om te gaan met stress. Het is een cliché maar ook een waarheid als een koe: als de nood aan de man is moet je eerst zorgen dat je zelf veilig bent voordat je voor een ander kunt zorgen. In een vliegtuig betekent dit dat je eerst zelf een masker op zet, voordat je, je kinderen een masker op zet. 

In geval van stress geldt hetzelfde. Zeker wanneer je MS hebt, is het aan te raden deze regel serieus te nemen.  Zorg altijd en overal eerst goed voor jezelf. Zet jezelf echt op de eerste plaats. Als je dat nog lastig vindt, om op die manier voor jezelf op te komen, begin dan met jouw lichaam. Zet het welzijn van jouw lichaam op de eerste plaats. Wees lief voor jezelf. Schrap alle zelf kritiek en strengheid uit je denken en doen. En luister naar jouw lichaam.

MS en minder stress….maar hoe dan?

Ga op zoek naar dingen waar jij blij van wordt en die jouw ontspanning brengen!

En maak tijd vrij waarin je niets hoeft, nergens heen hoeft en nergens aan hoeft te voldoen. Waarin je in bed mag blijven liggen, uit het raam mag staren, je mag vervelen…..zonder je schuldig te voelen! (Schuld is ook en stress factor, een goede reden om die de deur uit te doen. En niemand heeft er iets aan!)

Het klinkt zo simpel: niets hoeven. Maar wij mensen, zeker in de westerse wereld, zijn geprogrammeerd om ‘nuttig’ en ‘productief’ te zijn. En vergeten vaak dat dit niet oneindig kan. Alles in de natuur vindt plaats in cycli. Alleen wij mensen zijn zo gek te denken dat we oneindig kunnen ‘groeien’. 

Kijk alleen al naar de jaargetijden en ga daar mee, mee. De winter is het seizoen bij uitstek waarin alles tot rust komt. Stil valt. Zodat het op kan laden voor de komende lente waarin alles weer tot bloei komt. Leer jouw eigen ritme en cycli kennen, wat bij jou past. En luister daar naar!

Je kunt niet altijd aan staan. Dan pleeg je roofbouw op jouw lichaam, je zenuwstelsel en je hele wezen. En dat is het laatste dat je wilt. Zeker wanneer je MS hebt.

Het tegenovergestelde van stress…ontspanning. 

Er zijn vele wegen naar meer ontspanning. Wanneer je echt met grote veranderingen te maken hebt, of bagage uit het verleden met je meezeult…  misschien is het dan een idee om in therapie te gaan? Wat voor vorm jou maar helpt om wat die bagage op te lossen. Zelf ben ik een voorstander van oplossingen waarin je niet alleen met je hoofd bezig bent, maar waarin je ook lichamelijk dingen los laat. want daar hoopt de spanning (=stress) zich op.

Los van therapie of andere professionele oplossingen…vind een uitlaatklep voor je emoties!

Wat nog meer?

Yoga en meditatie zijn bij uitstek zeer geschikt voor stress vermindering. Yoga zorgt niet alleen voor meer flexibiliteit en een betere balans (waardoor je steviger in je schoenen komt te staat en beter bestand bent tegen tegenslagen), maar ook voor meer ontspanning. Niet alleen in je spieren en bindweefsel. Ook je zenuwstelsel komt er van tot rust. 

Onderzoek heeft uitgewezen dat yoga en meditatie zorgt voor een verlaging van (te hoge) bloeddruk, afname van stress hormoon in het bloed en een verandering van hersenactiviteit; je hersengolven komen in kalmer vaarwater.

Meditatie roept bij veel mensen weerstand op. Ze vinden het ‘zweverig’ en het roept het beeld op van een yogi in lotus houding met een kaarsrechte rug. Maar naar mijn idee kun je overal en altijd mediteren. 

Voor mij is de essentie van meditatie dat je met onverdeelde aandacht aanwezig bent in dit moment. Volledig bewust van waar je bent of wat je aan het doen bent. Terwijl je tegelijkertijd met iedere uitadem meer overbodige spanning los laat. Klinkt ingewikkeld? Probeer het maar eens uit tijdens de afwas. Of een andere taak.

Maar misschien doe je dit al, 24 uur per dag, omdat je geen keuze hebt. Omdat MS je dwingt een ding tegelijk te doen en je dwingt om daar met je volledige aandacht bij te zijn. Simpelweg omdat het anders niet gaat. Word je dan bewust van de spanning in je lichaam. En laat die met iedere uitadem meer los.

MS en stress…wat Steven heeft geholpen

“Wat bij mij de stress helpt verminderen….is wanneer iets lukt….wanneer ik een simpele taak tot een goed einde weet te brengen….zoals douchen of koken. Dat geeft een gevoel van voldoening. En daardoor ontspan ik.”

“Maar wat echt geholpen heeft…is anders om leren gaan met stress. Door yoga en meditatie technieken toe te passen. Daardoor kan ik de stress en spanning aanpakken zodra ik het voel opkomen.” 

“In plaats van tegen mijn lichaam te vechten….boos te worden wanneer mijn benen niet mee willen werken…heeft yoga mij geleerd om mijn lichaam te ondersteunen en te helpen…en mijn lichaam alle tijd te geven die het nodig heeft…zodat het dingen kan doen in zijn eigen ritme. Ik voel me daardoor veel minder gestrest en alles gaat ook veel makkelijker. En sneller.”

“Door gebruik te maken van simpele yoga technieken kan ik nu mijn spieren rekken en ontspannen op een manier die er voor zorgt dat ze echt ontspannen! Alleen al een rustgevende meditatie is vaak genoeg om de intense spanning in mijn beenspieren te laten verdwijnen zodat ik ze weer kan gebruiken en kan doen wat ik wil doen.”

Mediteren kun je zelf doen. Maar vaak is het makkelijker om echt te ontspannen wanneer iemand anders je daarin begeleidt. Speciaal voor iedereen die graag meer wil ontspannen, maar die dat moeilijk vindt. En voor iedereen die nog dieper wil ontspannen,  heb ik een ‘Ontspannings Meditatie’ opgenomen. 

Heb je interesse? Deze meditatie kun je hier downloaden: Ontspannings Meditatie